به نقل از «فارس»

شغل زنان در سریال‌های نمایش خانگی؛ اول مدیریت، دوم خلافکاری

تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۶۶۵۲۲

فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها- ایرنا نوشت: زنان در ایران مانند بسیاری دیگر از کشورها در مشاغل گوناگون مشغول به کارند. طبق آمار منتشر شده از مرکز آمار ایران در تابستان ۹۵ حدود ۱۷ درصد از زنان ۱۵ ساله و بالاتر شاغل بوده‌اند.

در این ارتباط، فیلم‌ها و سریال‌ها می‌توانند منعکس‌کننده واقعیت‌ها یا نمایشگر مسیری رو به جلو برای اشتغال زنان باشند؛ از همین رو سریال‌های نمایش خانگی که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پارسال در فیلیمو و نماوا منتشر شده‌اند از منظر اشتغال زنان مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه در ادامه می‌آید نمایی از ۱۷ سریال است که البته ۴ سریال تاریخی است و یک سریال برای زمان آینده ساخته شده و در آمارهای این گزارش لحاظ نشده‌اند.

اکثر این سریال‌ها حداقل یک شخصیت زن شاغل دارند به طوری که از ۸۸ شخصیت زن ۴۶ شخصیت شاغل هستند. این اشتغال شامل طیف‌ها و اصناف مختلف می‌شود؛ از مدیر کارخانه و مدرسه گرفته تا طراح جواهرات، از نقاش تا خیاط و از ناخدای لنج گرفته تا حتی قاچاقچی و شاید جزو اولین سوالاتی که به ذهن برسد این است که چقدر انتخاب این مشاغل متناسب با واقعیات فعلی اشتغال زنان است؟

علاقه سریال‌های نمایش خانگی به مدیریت زنان

جالب است که در بین مشاغلی که به شخصیت‌های زن در سریال‌های نمایش خانگی داده شده بیشترین تکرار متعلق به مدیریت است و پس از آن کسب مال از مسیر غیرقانونی.

۵۸ درصد از سریال‌های مربوط به زمان حال، دارای حداقل یک مدیر زن هستند. به عنوان مثال در «زخم کاری» مدیریت یک هلدینگ معروف و در «جادوگر» مدیریت یک تولیدی مبل به زنان سپرده می‌شود. گاهی اوقات نیز مدیران زن از طریق ارث خانوادگی به این جایگاه رسیده‌اند. این در حالی است که در واقعیت جامعه ما تعداد مدیران زن به ویژه در بخش خصوصی بسیار کم و مسیر رسیدن به مدیریت برای زنان ناهموار است.

این مسأله درست است که نمایش ایده‌آل‌ها می‌تواند ما را در رسیدن به آن‌ها کمک کند اما از سوی دیگر عدم‌ِتطبیق با واقعیت می‌تواند انتظاراتی در انسان ایجاد کند که او را از زندگی خود ناراضی سازد.

وزن سنگینِ زنانِ خلافکار در لیست پخش فیلیمو و نماوا

در میان ۵۰ درصد کل آثار بررسی‌شده، شخصیت زن قاچاقچی، خلافکار، کلاهبردار و... به چشم می‌خورد در حالی که در واقعیت، زنان سهم بسیار اندکی در این آسیب‌های اجتماعی دارند و این مساله می‌تواند موجب بدبینی به جامعه زنان شود.

بخش مهم دیگری از واقعیات که در سریال‌ها به خوبی منعکس نمی‌شود مشکلاتی است که زنان در مشاغل با آن دست و پنجه نرم می‌کنند؛ زنان گاهی برای ورود به برخی مشاغل دچار مشکل می‌شوند و گاهی در اشتغال خود به مشکلاتی برمی‌خورند. به عنوان مثال زنان متاهل برای ایجاد تعادل بین اشتغال و نقش خانوادگی خود دچار مسائلی هستند، در حالی که سریال‌ها نه تنها این مسائل را به خوبی نمایش نمی‌دهد بلکه وضعیت‌هایی را نشان می‌دهد که دور از دسترس عموم زنان است؛ به عنوان نمونه در۴۱.۶ درصد سریال‌ها، خانواده‌ها دارای خدمتکار هستند.

زنانی که سریال‌ها به کل نادیده گرفته‌اند

ما در اشتغال زنان شاهد تنوعی هستیم که به نظر می‌رسد در سریال‌ها به خوبی این طیف‌بندی دیده نمی‌شود. اینکه در یک سال از سریال‌های نمایش خانگی بعضی اقشار هیچ حضوری ندارند، می‌تواند رویکرد این سریال‌ها نسبت به اشتغال زنان را نشان دهد. در ادامه به برخی از این نمونه ها اشاره می‌کنیم.

وقتی نگاهی به آمارهای اشتغال زنان روستایی می‌اندازیم متوجه می‌شویم که غالب این زنان در بخش کشاورزی کار می‌کنند. طبق آمار نیروی کار، تابستان ۹۵ از میان زنان ۱۵ ساله و بالاترِ شاغل در روستاها ۶۴.۱ درصد در بخش کشاورزی مشغول کار بوده‌اند و مابقی در بخش‌های صنعت و خدمات. این درحالی است که هیچ یک از سریال‌های نمایش خانگی شخصیت زن شاغل در بخش کشاورزی نداشت‌اند گویی اساسا ما زنان را فقط شامل زنان شهری می‌دانیم.

طبق گزارش مرکز آمار ایران از فعالیت‌های تحقیق و توسعه در سال ۹۸، ما در ایران بیش از ۲۰ هزار محقق در شرکت‌های دانش بنیان داریم که نزدیک به ۲۴ درصد یعنی حدود ۴۸۰۰ نفر از آنان از زنان هستند. این قشر هم هیچ جایی بین شخصیت‌های سریال ها ندارند.

استادان زن در دانشگاه‌ها از اثرگذارترین‌ها در پیشرفت علمی جامعه محسوب می‌شوند. میزان حضور زنان در قامت دانشجو یا استاد در دانشگاه‌ها رشدی خیره‌کننده داشته و تنها در دو دهه اخیر اعضای هیات علمی زن در کشور سه برابر شده است. اکنون ۶۰ درصد کرسی‌های دانشگاه‌های کشور به استادان زن تعلق دارد و ۳۵ درصد هیات علمی کشور را زنان به خود اختصاص داده‌اند و باز هم هیچ اثری از این قشر در سریال های نمایش خانگی در این بازه زمانی نمی‌بینیم.

در نهایت نیز نویسندگان زن چهارمین قشر نادیده گرفته شده هستند. در شرایطی که در سال ۹۶ حدود ۶۰هزار نفر نویسنده مرد و ۲۸هزار نویسنده زن در ایران داشتیم و در واقع حدود نیمی از نویسندگان ایران زنان هستند، تنها در سریال «بی‌گناه» شاهد یک شخصیت زن هستیم که نویسنده رمان است.

بر اساس برآوردهای سال ۹۵ حدود ۶۰ درصد زنان جامعه ما صرفا خانه‌دار بوده‌اند؛ البته این عدد بدون جدا کردن زنانی است که مشغول به فعالیتی آزادانه و داوطلبانه همچون خیریه ها، تشکل‌ها و... بوده‌اند و اکنون به مشاغلی خانگی و مرتبط با فضای مجازی و ... مشغولند.

با این حال، باز هم باید پذیرفت که هنوز هم زنانی در جامعه ما هستند که پتانسیل بیشتری دارند تا بتوانند علاوه بر کار ارزشمند خانه‌داری و وظیفه مادری، مسئولیت‌های دیگری را نیز در راستای پیشرفت جامعه برعهده بگیرند. این امر میسر است اگر که تمهیداتی لحاظ شود. از جمله اینکه مشاغل متناسب با شرایط زنان طراحی شوند؛ به عنوان مثال می توان با افزایش و تسهیل مشاغل پاره وقت، مشاغل خانگی و مشاغل بدون نیاز به حضور ثابت فیزیکی این امر را امکان پذیر کرد.

کاری که از رسانه‌ها برای اشتغال زنان برمی‌آید

آن چه که از رسانه‌هایی همچون سریال‌ها برمی‌آید این است که این موضوع را به نمایش بگذارند اما در بین سریال‌های نمایش خانگی چنین محوری مورد غفلت واقع شده و همان گونه که پیش از این گفته شد اتفاقا بالعکس مشاغل تمام وقت و حتی دور از دسترس بدون نمایش مشکلات آن ها مورد توجه قرار می‌گیرند.

از بین ۱۲ سریال بیان شده تنها ۲ اثر چنین مشاغلی را نشان داده‌اند؛ «ساخت ایران ۳» و سریال بی‌گناه که به آن اشاره شد. جالب است که سریال بی‌گناه انواعی از این مشاغل را در شخصیت‌های خود قرار داده است که نویسنده رمان و مدیر طرح‌ریزی فروش در شبکه‌های اجتماعی از جمله آن‌ها است.

مسأله دیگری که می‌تواند بازده مشاغل را افزایش دهد تناسب مشاغل با نیاز و ظرفیت‌های کشور است. اتفاقا طرح‌هایی وجود دارد که این نیازها و ظرفیت‌ها را استخراج داشته‌اند؛ طبق پژوهش‌ها، طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) یکی از برنامه‌های اشتغال معاونت اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که سال‌ها است برای همه استان‌ها با توجه به مزیت‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های استان تنظیم شده است. سؤال اینجا است که در انتخاب مشاغل شخصیت سریال‌ها چقدر به این موضوع توجه می‌شود؟/سیده نرگس حسینی

پایان پیام/ت

 

منبع: فارس

کلیدواژه: ایرنا شغل زنان نمایش خانگی خلافکاری مدیریت مطالعات پژوهشی سریال های نمایش خانگی اشتغال زنان سریال ها شخصیت زن بوده اند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۶۶۵۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اشتغال اهمیت دارد

اشتغال هرگز فقط به آمار منتهی نمی‌شود، نمی‌توان به شغل به چشم یک عدد در صفحه‌ای گسترده نگاه کرد. پشت هر شغلی یک فرد، معیشت او و داستانی نهفته است. مرد یا زن، نان‌آور خانه، همه تلاش خود را برای امرار معاش خانواده‌اش، تأمین غذا و فراهم کردن سرپناه به‌کار می‌گیرد.

شغل با مفاهیمی با عنوان «ایجاد امکان تحصیل برای کودکان» و «پس‌انداز برای راحتی در دوران بازنشستگی» «تحقق ظرفیت‌های فردی»، «ایجاد جوامع» و «پروراندن روحیه جامعه» در هم تنیده است، کرامت و «شأن انسانی هم از دیگر مواردی است که در موضوع اشتغال حائز اهمیت هستند.

در این زمینه، صنعت نفت نقشی مهم در ایجاد اشتغال در سراسر جهان دارد. از نظر اشتغال مستقیم، این صنعت کارگران، کارکنان و مهندسان ماهر و متخصص را جذب می‌کند، اما تأثیر آن بسیار فراتر از تنها یک شغل است.

صنعت نفت برای اقتصادهای محلی و ملی، مزایای قابل‌توجهی دارد و فرصت‌هایی را برای طیف وسیعی از مشاغل ایجاد می‌کند که بخش‌های مختلف دیگر مانند زنجیره تأمین، شرکت‌های حمل‌ونقل، هتل‌ها، رستوران‌ها و مغازه‌ها را شامل می‌شود. در مجموع، صنعت نفت به تنهایی حدود ۷۰ میلیون شغل را در سراسر جهان پشتیبانی می‌کند.

بافت محلی صنعت نفت یکی از ویژگی‌های ماندگار آن است. مناطق، شهرها، روستاها و جوامعی در سراسر جهان هستند که صنعت نفت کارفرمای اصلی، محرک فرصت‌های اقتصادی، میزبان دکل‌ها، پالایشگاه‌ها و دانشگاه‌های نفت و در عین حال مایه غرور مدنی و محلی است.

«شهرهای نفتی» در هر گوشه از جهان وجود دارد، که «میدلند» در ایالت تگزاس آمریکا، «آبردین» اسکاتلند؛ «ظهران» عربستان سعودی؛ «پورت هارکورت»  نیجریه و «بندر احمدی» در کویت تعدادی از آنهاست.

بنابراین شنیدن درباره بحران استخدام در صنعت نفت، کمبود نیروی کار، عقب راندن نسل‌های جوان از دنبال کردن مشاغل حرفه‌ای در صنعت نفت و کمتر پرداختن به مسائل این صنعت در دانشگاه‌ها نگران‌کننده است.

طیفی از عوامل ممکن است پشت این روندها باشد، این تصور که صنعت نفت گزینه‌ای برای اشتغال بلندمدت قابل اتکا نیست از جمله آنهاست، و این دیدگاه‌های نادرست باعث می‌شود که تصور غلط «نفت بخشی از آینده انرژی پایدار نیست» ایجاد می‌شود.

این روند با توجه به کاهش مشاغل و اخراج‌های انبوه پیش‌بینی شده در مسیر تحقق اهداف به صفر رساندن کربن در فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی که حتی از سوی برخی سهامداران انرژی حمایت می‌شود، تشدید شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش روزآمده شده درباره «نقشه راه کربن صفر» طی سال ۲۰۲۳ برآورد کرده است که در صنایع مرتبط با سوخت‌های فسیلی در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ ، ۱۳ میلیون شغل از دست می‌رود.

رقم ۱۳ میلیون شغل طی یک دوره هشت‌ساله از دست رفته است، که تقریباً برابر با از دست رفتن سالانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل، ماهانه ۱۳۵ هزار شغل و روزانه ۴ هزار و ۵۰۰ شغل است.

نقطه مقابل این است که مشاغل نو در صنایع جایگزین ایجاد خواهد شد، اما چالش‌های بی‌شماری پیش‌ روی این موضوع وجود دارد و نمی‌توان قابلیت انتقال مجموعه مهارت‌های شغلی را متصور بود.

در واقع، تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی درباره اشتغال در صنایع انرژی جهان اعلام می‌کند که محدودیت‌هایی برای انتقال مهارت‌ها به حوزه‌های انرژی پاک وجود دارد. همه مشاغل مربوط به انرژی پاک در یک مکان واحد کنار هم قرار نمی‌گیرند یا مهارت‌ها در این زمینه با مشاغل از دست رفته شباهتی ندارند.

کارگرانی که در اواخر سال‌های کاری خود هستند ممکن است تمایلی به تغییر حوزه کاری خود نداشته باشند زیرا احتمال دارد درآمد آنها در صنایع نفت و گاز نسبت به دستمزد در بیشتر فعالیت‌های مربوط به حوزه تولید انرژی‌های نو بیشتر باشد؛ متخصصان صنایع نفت و گاز به‌دلیل سطح بالای مهارتشان، اتحادیه‌های کارگری تثبیت شده، لزوم جبران خطرهای شغلی و الزام‌های پویایی در میان پردرآمدترین در هر بخش هستند.

آژانس بین‌المللی انرژی به‌طور ویژه، درباره مشاغل صنایع نفت و گاز، سیگنال‌های متفاوتی درباره نیازهای نیروی کار در آینده نزدیک ارسال کرده است؛ حدود یک سال پیش از اینکه آژانس بین‌المللی انرژی نخستین بار سناریوی انتشار خالص صفر کربن (NZE) خود را در سال ۲۰۲۱ مطرح کند، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی گفته بود که نگرانی اصلی من این است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در حال کار در صنعت نفت هستند، صنایع مرتبط با نفت خام و گاز طبیعی نیز ستون‌های محکمی برای اقتصاد جهانی هستند، اگر این صنایع سقوط کنند، تأثیر منفی بر اقتصاد جهانی نیز خواهند داشت.

در سناریوی به صفر رساندن انتشار کربن آژانس بین‌المللی انرژی، سناریویی که به‌تازگی ازسوی سیاست‌گذاران استفاده می‌شود، بخش نفت و گاز تا سال ۲۰۳۰ با کاهش بیش از ۲.۵ میلیون شغل یا حدود ۲۰ درصد طی این بازه روبه‌رو خواهد بود.

از دست دادن انبوه مشاغل پیش‌بینی شده با اجرای سناریوی یادشده مانند شمشیر داموکلس بر سر کارگران صنعت نفت و گاز در همه جا قرار دارد، افزون بر این، تأثیر انبوه نیروهای تعیدل شده یا تعطیلی بعضی از صنایع به حوزه اقتصادی محدود نمی‌شود و می‌تواند بر هماهنگی اجتماعی هم اثر گذارد.

نمونه‌های گذشته به اندازه کافی در سراسر جهان از جوامعی که در پی تعطیلی اجباری یک صنعت برای بازسازی تلاش کرده‌اند، وجود دارد.

در اوپک، ما پیامی روشن و ثابت درباره مشاغل صنعت نفت داریم، «جهان به تعداد بیشتری از آنها نیاز خواهد داشت»، پیش‌بینی می‌کنیم که تقاضای نفت تا سال ۲۰۴۵ به ۱۱۶ میلیون بشکه در روز می‌رسد و برای برآورده کردن آن و توسعه بیشتر فناوری‌ها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به نیروی کار بیشتری نیاز داریم.

به نمایندگی از اوپک از همه کارگران صنعت نفت در سراسر جهان برای مشارکت در عرضه این کالای حیاتی و محصولات نهایی از آن به میلیاردها نفر در سراسر دنیا تشکر می کنم.

و در پایان، همه جویندگان کار از همه نسل‌ها را تشویق می‌کنم که به‌دنبال داشتن شغلی در صنعت نفت باشید، این امر یکی از فرصت‌های بی حد و حصر برای موفقیت حرفه‌ای و نقش‌آفرینی حیاتی در تأمین انرژی جهان است.
 

هیثم الغیص
دبیرکل اوپک